Naar een nieuw tijdperk in de zending van de Kerk

De jaarlijkse bijeenkomst van de nationale directeuren van Missio - Pauselijke Missiewerken (PMW) - uit Europa, die van 5 tot 9 februari 2024 in Boedapest plaatsvond, is zojuist afgesloten. Missio is aanwezig in 140 landen - waaronder vierentwintig Europese landen - en is een organisatie van de Katholieke Kerk, die deel uitmaakt van het wereldwijde netwerk van de Pauselijke Missiewerken, die tot doel hebben de Kerk te ondersteunen in haar missie, onder auspiciën van het Dicasterium voor Evangelisatie. De nationale directeuren van Missio in Europa komen elk jaar samen in een van de Europese landen om "onze ervaringen en middelen te delen en terug te keren naar de bron van onze missionaire inzet", benadrukt pater Antony Chantry, nationaal directeur van PMW Engeland-Wales en continentaal coördinator voor Europa. Missio België werd vertegenwoordigd door haar nationale directeur, p. Théogène Havugimana.

Foto 2b BoedapestLinks: pater Antony Chantry, rechts: p. Theogene Havugimana

Michael W. Banach, Apostolisch Nuntius in Hongarije, András Veres, bisschop van Gy?r en voorzitter van de Hongaarse katholieke bisschoppenconferentie, László Kiss-Rigó, bisschop van Szeged en bisschop-referent voor missionaire activiteiten binnen de bisschoppenconferentie, en Emilio Nappa, voorzitter van de Pauselijke MissieWerken, leidden de vergadering in. De secretarissen-generaal van de Pauselijke Vereniging voor de Geloofsverspreiding (POPF) en de Pauselijke Missionaire Unie (PMU) waren ook aanwezig.

Boedapest is "de stad van bruggen, heiligen en geschiedenis", zo begon aartsbisschop Michael W. Banach met deze woorden van paus Franciscus tijdens zijn laatste bezoek aan de Hongaarse regeringszetel in 2023.
Foto 2 BoedapestMgr. Michael W. Banach, apostolisch nuntius in Hongarije

Voor de nuntius definiëren deze drie termen het missionaire werk en de fundamentele roeping van Missio. Zoals "bruggen tegenover elkaar staan en bedoeld zijn om mensen van de ene plaats naar de andere te brengen", is het de missie van Missio om bruggen van eenheid en spirituele en materiële solidariteit te bouwen tussen kerken over de hele wereld. Alsook om de uitzichtloosheid van de armen en gemarginaliseerden om te zetten in een verhaal van vreugde, net als de heilige Elizabeth van Hongarije, de grote beschermheilige van de armen.

Alle gedoopten hebben de opdracht om te getuigen van de God van Liefde. "Als we in ons zendingswerk laten zien dat Christus de ware brug is, dan zal het Goede Nieuws werkelijk alle volkeren bereiken" "En er is misschien nog nooit een grotere behoefte geweest dan vandaag om relaties en bruggen te bouwen tussen al Gods kinderen", voegde Michael W. Banach eraan toe.

Foto 3 Boedapest
            Mgr. András Veres, voorzitter van de Hongaarse bisschoppenconferentie.


Jezus' opdracht om 'de hele wereld in te trekken’ geldt nog steeds, en aangezien missie deel uitmaakt van de ziel van de Kerk, moeten we elke nieuwe kans aangrijpen om de zaak van haar opdracht te ondersteunen," zei mgr. András Veres, voorzitter van de Hongaarse bisschoppenconferentie.

Zendingswerk is altijd riskant geweest. Dat is vandaag niet minder. In sommige landen worden christenen nog steeds vervolgd. "Godzijdank zijn er vandaag de dag nog steeds missionarissen die bereid zijn deze taak op zich te nemen, ondanks de vaak gevaarlijke omstandigheden," zegt mgr. András. Wat Johannes Paulus II in zijn eerste apostolische exhortatie Ecclesia in Europa (De Kerk in Europa) schreef, is vandaag nog steeds waar. In een tijd als de onze, waarin de cultuur de tendens heerst om religie terug te dringen in de privésfeer, moeten we het evangelie verkondigen. We moeten ook nieuwe missionaire vormen en praktijken vinden die het verlangen naar God, dat altijd levend maar onbewust is, bij mensen kunnen opwekken."

Emilio Nappa, voorzitter van de PMW, citeerde de apostolische exhortatie van paus Franciscus aan het begin van zijn Evangelii gaudium (De vreugde van het Evangelie) en wees op twee uitgangspunten voor denken over missie: de toenadering van de Kerk tot de periferie en de dialoog. Het secularisatieproces in Europa, dat het geloof heeft teruggedrongen naar de privésfeer en relativisme en onverschilligheid in al zijn vormen aanmoedigt, nodigt ons uit om de rol van Missio in onze context te heroverwegen.

Foto 5 Boedapest
            Aartsbisschop Emilio Nappa, voorzitter van de OPM


Aartsbisschop Nappa benadrukte dat de Pauselijke MissieWerken (de Sociëteit voor de Verspreiding van het Geloof, de Sociëteit van de Heilige Petrus Apostel, de Sociëteit van de Heilige Kindsheid en de Missionaire Unie) niet zomaar niet-gouvernementele organisaties (NGO's) of instellingen zijn die geld uitdelen aan behoeftigen. Bovenal zijn het instellingen van solidariteit en wederzijdse hulp die het evangelie als uitgangspunt hebben. "Hun missie is om promotors te zijn van de missionaire activiteit van de universele Kerk en de lokale Kerken, en om "de missionaire geest te stimuleren bij alle gedoopten". Het versterken van de relaties tussen de Kerken is belangrijk omdat geen enkele Kerk op zichzelf kan staan. Aan de ene kant hebben nieuw geëvangeliseerde landen steun nodig voor vorming, institutionele uitbouw enzovoort. Aan de andere kant hebben landen met een lange christelijke traditie nieuwe evangelisatie en pastorale bekering nodig. De droom van een "nieuw tijdperk van missionaire activiteit door de christelijke kerken", in de woorden van paus Franciscus, blijft actueel.
Foto 6 BoedapestMgr. László Kiss-Rigó, Canadese bisschop van Szeged en referendaris voor de missie-activiteiten van de Hongaarse katholieke kerk.

Verwijzend naar de toespraak van András Veres waarin hij de sociale situatie in Hongarije na het communisme beschreef en de veranderingen die de afgelopen decennia hebben plaatsgevonden, benadrukte mgr. László Kiss-Rigó, Canadees bisschop van Szeged en bisschop-referendaris voor de missionaire activiteiten van de Hongaarse katholieke kerk, de noodzaak van re-evangelisatie, want hoewel onze samenleving en cultuur christelijke wortels hebben, hebben veel mensen geen echte voeling meer met deze wortels. De "frisheid van evangelisatie" is een dringende missie. De kerk in Hongarije is via haar instellingen aanwezig op vele vlakken van de samenleving, wat een goede kans is, maar ook een gevaar inhoudt als we het verschil vergeten tussen gewone filantropie en christendom.

Aanwezig waren de paters Tadeusz J. Nowak OMI, secretaris-generaal van het Werk voor de Geloofsverspreiding, en pater Anh Nhue Nguyen OFMConv, secretaris-generaal van de Missionaire Unie, die onze discussies inleidden.

Foto 7 Boedapest
            Tadeusz J. Nowak, OMI, secretaris-generaal van Het Pauselijk Missiewerk voor de Verspreiding van het Geloof

Vertrekkende vanuit de identiteit, het charisma en de rol van de PMW sprak pater Nowak over nieuwe manieren om Wereldmissiedag te vieren in het licht van de huidige opvatting van missie als een synodale missie. Pater Nowak nodigde de nationale directeuren van de Europese landen uit om na te denken over hoe het beste uit dit evenement te halen, niet alleen om missie te vieren, maar ook om zoveel mogelijk gelovigen te bereiken. "Wij staan ten dienste van de lokale Kerk. We zijn er om de bisschop, de geestelijkheid, de religieuzen en de leken van de plaatselijke Kerk te helpen een sterkere missionaire geest in de harten van de gelovigen te animeren, te bevorderen en te vormen. Het is belangrijk dat een echt verlangen om de lokale Kerk te helpen bij deze taak wordt uitgedrukt en zichtbaar gemaakt: dienst aan evangelisatie", benadrukt pater Nowak.

Foto 8 BoedapestPater Anh Nhue Nguyen OFMConv, Algemeen secretaris van het Pauselijk missiewerk van de Missionaire Unie

De impact van synodaliteit in de vernieuwing van de PMW stond centraal in de tussenkomst van pater Din Anh Nhue Nguyen OFMConv, secretaris-generaal van de Missionaire Unie. Hij merkte op: "Synodaliteit is de specifieke modus vivendi en operandi van de Kerk, het volk van God, die haar wezen van gemeenschap openbaart en concretiseert wanneer al haar leden samen op weg gaan, samenkomen en actief deelnemen aan haar evangeliserende missie".

Team Missio België
Foto's: Attila Lambert, p.Théogène Havugimana